‘Maak het landschap zo sterk mogelijk’

Als bulldozers schuiven de enorme distributiehallen het landschap opzij. De maat der dingen ver overschrijdend. ‘Maak het landschap weerbaar om de schade te beperken’.

Park 15 bij Tiel, 'stevige groenstructuur' 

‘Een beetje aanpassen werkt niet meer. De megastallen van de varkenshouders, konden nog enigszins aan de schaal van het landschap gerelateerd worden, door geleding van het gebouw, gebruik van kleur en groen rondom, maar op de distributiedozen heeft dit weinig effect’, constateert stedenbouwkundige Jan Wabeke van het Gelders Genootschap.

Wat nog wel helpt om de impact van de ‘dozen’ op het landschap te temperen is een stevige groenstructuur, een robuust stedenbouwkundig ontwerp en een doordachte keuze van de locatie. ‘Bij Tiel, langs het Amsterdam-Rijnkanaal is een groot bedrijventerrein redelijk goed in te passen, maar wat doen al die enorme dozen in het open landschap aan de voet van de stuwwal bij Montferland?’

Landelijk debat
Bij het besluit van een gemeente om een distributiecentrum binnen te halen winnen grondpolitiek en economie het meestal van landschap en ruimtelijke kwaliteit. 

Het debat hierover wordt gevoerd. Eind deze maand presenteert het College van Rijksadviseurs een onderzoek naar de impact van de distributiekolossen, ook staat er een inventarisatie van de trends door Stec-groep op de rol en een ontwerpend onderzoek door architectenbureau Rademacher en De Vries. 

Een conventionele benadering van de gebouwen – zeg maar typologie – biedt geen soelaas, volgens de laatsten. Veel interessanter is het om aan te haken op omloopsnelheid, circulariteit en clustering, aldus de architecten in een interview in de vorige editie van de nieuwsbrief.

Daklandschappen
Vanuit de lokale praktijk, ervaart Wabeke, kom je er bij grootschalige hallen niet met een setje welstandeisen. Je zou andersoortige eisen en voorwaarden moeten stellen. ‘We hebben maar een beperkte hoeveelheid grond in Nederland, waarom zouden we dat aan één functie weggeven? Dus stel voorwaarden: niet alleen zonnepanelen op het dak, maar ook beplanting of zelfs landbouw. Maak een landschap op het dak. Investeer in biodiversiteit en robuuste groenstructuren. En de ontwikkeling met de megastallen indachtig: beperk de looptijd van de vergunning tot twintig jaar. Na die periode moet de bouwer de doos weer afbreken en het gebied teruggeven aan de natuur. Zo voorkomen we ook dat de gemeenschap opdraait voor de overlast van leegstand, die gegarandeerd ontstaat. Dat hebben we gezien bij de stallen en de conventionele bedrijventerreinen.’

Planning 
‘Omdat bij de planning van bedrijventerreinen, vaak niet met deze buitencategorie is gerekend zie je een concurrentie tussen gemeenten ontstaan, waarvan de ruimtelijke kwaliteit de dupe wordt. Veel beter zou zijn als de planning van deze landschapoverstijgende objecten bovengemeentelijk geschiedt, oordeelt Wabeke.

‘De centra hebben een schaal die te vergelijken is met een complete nieuwbouwwijk.  De impact is te groot, dat kun je niet aan de vrije markt overlaten. Het aanleggen van snelwegen laat je ook niet over aan gemeente X of Y. Daar is Rijkswaterstaat voor.  Zo’n landelijke of landsdelige planning zou de aanwas van distributie- en datacentra in betere banen kunnen leiden.’

 https://deltametropool.nl/activiteit/bezorgd/

Marijke Bovens | oktober | 2019|
Aanmelden voor de nieuwsbrief Federatie Ruimtelijke Kwaliteit kan via:http://www.ruimtelijkekwaliteit.nl/aanmelden-nieuwsbrief